زحل را شايد بتوان زيباترين سيارهي منظومهي شمسي ناميد. سيارهاي که سالهاست با زيبايي و راز و رمزهايشظ¬ دانشمندان را افسون خود کرده است. فضاپيماي کاسينيظ¬ عکاس اختصاصي اين عروس منظومهي شمسي است و بيش از 8 سال است که در حوالي اين سياره پرسه ميزند و هربار رازي را برملا ميسازد. تصوير سحرانگيز بالا نيز از دريچهي دوربينهاي کاسيني گرفته شده و براي دانشمندان زمين مخابره شده است.
اين تصويرظ¬ قطب شمال زحل را نشان ميدهد که در آن جرياني به صورت ششضلعي به سرعت در حال حرکت است و در دل آن نيز چشم سرخرنگ خشمگيني که متعلق به طوفاني سهمگين است دل را به لرزه درميآورد. پهناي چشم اين طوفان حدود 2000 کيلومتر است که اين رقم حدود20 بار بيشتر از ميانگين اندازهي چشم طوفانهاي زميني است. ابرهاي درخشان و نازک لبهي اين طوفان با سرعتي معادل با 540 کيلومتر در ساعت در حال حرکتاند.
تاکنون چيزي شبيه اين ششضلعي در منظومهي شمسي ديده نشده است و زحل تنها سيارهاي است که ابرهايي به شکل يک ششضلعي دارد. شش ضلعي بارز با اضلاع يکسان انگار نقاشي ماهرانه آن را بر روي زحل خلق کرده است. اين ششضلعي به حدي وسيع است که ميتوان به راحتي 4 سيارهي زمين را درون آن جا داد. طول هر ضلع آن حدود 14000 کيلومتر است.
فضاپيماي کاسيني که تاکنون رازهاي زيادي را از ارباب حلقههاي منظومهي شمسي فاش کرده تصاوير متعددي از اين ساختار عجيب ثبت کرده است. بهتازگي نيز تصاويري حيرتانگيز و دقيق از آن ثبت کرده که سر و صداي زيادي کرد چون نخستين تصاوير نماي نزديک از اين شاهکار زيبا بود. تصوير بالا و تصاوير مشابه ديگر نشان ميدهد ششضلعي با وجود گذشت اين همه سال که از نخستين تصوير ارسالي ويجر ميگذرد، هيچ تغييري نکرده است و همچنان ثابت مانده است.
باورکردني نيست ولي محتملترين فرضيه دربارهي اين ششضلعي به فرآيند موج ساکن (که با نام موج ايستا هم شناخته ميشود) برميگردد. خاصيت اين موج اين است که در مکان ثابت باقي ميماند و حرکتي نميکند. البته دانشمندان همچنان دراينباره تحقيق ميکنند ولي هنوز پرسشهايي بيپاسخ باقيمانده است که با اين فرضيه جور در نميآيد. در واقع بر اساس قوانين فيزيک اين پديده ميبايست دايرهاي شکل باشد در حالي که اين گونه نيست. اما هنوز کسي بهدرستي نميداند چرا ابرها چنين شش ضلعي روي زحل ايجاد کردهاند!
معمولا رنگهاي تصاويري مانند تصوير اول کاذباند و براي ثبت آنها از فيلترهاي گوناگوني استفاده شده است. تنوع رنگي در اين تصوير نشاندهندهي تفاوت ارتفاع جريانهاي سيال است. رنگ سرخ نشان ميدهد که آن ناحيهي عمق بيشتري دارد و پستتر است و حال آنکه رنگ سبز-زردمانند نماد ارتفاعهاي بالاتر است. رنگ آبي نيز حلقههاي زحل را نشان ميدهد که با گذر از فيلتر 890 نانومتر به اين رنگ درآمده است. همانطور که ميدانيد رنگهاي اين تصوير کاذباند و از فيلترهاي مختلف گذر کردهاند. اين رنگها به دانشمندان کمک ميکند تا دربارهي نحوهي توزيع طوفانها و گردآبهها درک بهتري پيدا کنند. رنگ طبيعي اين ناحيه را ميتوانيد در اينجا ببينيد.
طوفان مرکزي که در اين تصوير به رنگ سرخ درآمده است تقريباً همهي ويژگيهاي يک طوفان را دارد اما برخلاف طوفانهاي زميني که حرکت ميکنند اين طوفان در قطب شمال زحل ثابت باقي مانده است و همچنين هيچ اقيانوسي هم زير اين طوفان قرار ندارد! پرسش اين است که پس بخار آب موجود در اين طوفان از کجا آمده است؟ خبظ¬ اين هم يکي ديگر از معماهايي است که دانشمندان در پي پاسخ آن هستند. مطالعه و بررسي اين نوع از طوفانها به دانشمندان کمک ميکند تا دربارهي ساختار و نحوهي شکلگيري طوفانهاي زميني نيز درک بهتري پيدا کنند. تصوير اول از ارتفاع 419 هزار کيلومتري سطح زحل گرفته شده است و مقياس تصوير برابر با 22 کيلومتر در هر پيکسل است.
مأموريت کاسيني-هويگنس پروژهاي مشترک ميان ناسا سازمان فضايي اروپا و سازمان فضايي ايتالياست. فضاپيماي کاسيني در سال 1997 به سوي زحل پرتاب شد و در سال 2004 به اين سيارهي گازي رسيد و اکنون بيش از 8سال است که در حال عکسبرداري از زحل و قمرهايش است.
نظرات شما عزیزان:
Mohammad
ساعت12:41---20 خرداد 1392
سلام.وبت عالیه...به منم سر بزن
www.carexpert.orq.ir